KORTE EN DUIDELIJKE TIPS VOOR ONDERZOEKSOPDRACHTEN EN -TENTAMENSTOF (HBO/MBO+).

REPRESENTATIVITEIT, GENERALISEERBAARHEID, NAUWKEURIGHEID

In dit artikel: Uitleg over de begrippen representativiteit, generaliseerbaarheid en nauwkeurigheid.

Representativiteit

De term representativiteit is bedacht omdat we bijna altijd werken met STEEKPROEVEN. Je krijgt het (bijna) nooit voor elkaar dat iedereen meedoet aan je onderzoek. Een klanttevredenheidsonderzoek onder een bedrijf met 2000 klanten zal misschien 300 ingevulde enquêtes opleveren (meestal veel minder). Dat is dus niet de hele groep klanten (populatie) maar een deel van de populatie (steekproef).

Maar ook al doet niet iedereen mee. We kunnen wel proberen om ervoor te zorgen dat de groep deelnemers bestaat uit oudere klanten en jongere klanten; mannelijke klanten en vrouwelijke klanten. Met andere woorden: de groep klanten die WEL mee doet aan het onderzoek is een mooie afspiegeling van het klantenbetand. Algemener geformuleerd ‘de steekproef is een goede afspiegeling van de hele groep (populatie)’. Stel dat je voor je onderzoek alleen de klanten van 25 jaar en jonger enquêteert. Dan mag je niet zeggen “de mening van de klanten is dit of dat” want oudere klanten hebben helemaal niet meegedaan. We zeggen dan: De steekproef is NIET representatief voor de hele populatie. (In dit geval de steekproef is niet representatief op ‘leeftijd’).

Generaliseerbaarheid

Stel nu dat je het volgende hebt gedaan:
I  : de vragen die je hebt gesteld in de enquête zijn juist (intern valide)
II : de vragen zijn aan de juiste mensen gesteld  (extern valide)
III: je steekproef is samengesteld uit de juiste mix van soorten klanten (representatief)
IV: er hebben voldoende mensen meegedaan aan het onderzoek
(geen 10 maar wel 200-300)

Dan mag je best wel aannemen dat de conclusies van je onderzoek ook gelden voor de andere klanten. Wanneer een onderzoeker de conclusies van zijn steekproef onderzoek overneemt voor heel de populatie dan is hij aan het generaliseren.  Generaliseren betekent ‘algemeen geldend maken’. Dus ook al hebben niet alle klanten meegedaan aan de enquête toch mag je dan wel aannemen dat alle klanten er ongeveer net zo over denken.

Nauwkeurigheid

Er zijn nog wel twee problemen met steekproeven. Ten eerst heb je niet iedereen mee laten doen aan het onderzoek. Stel je hebt een enquête gehouden onder 100 klanten van een afhaal-Chinees. Van die klanten zegt 75% dat de kroepoek niet vers is. Maar omdat je niet elke klant hebt ondervraagd mag je niet zeggen dat 75% van alle klanten de kroepoek niet-vers vindt. Misschien wordt het percentage wel anders als je meer mensen enquêteert. Het getal 75% is dus een schatting van het werkelijke percentage.
Schatting betekent dat je er dus ook een aantal procentpunten naast kunt zitten. Dit noemen we de foutmarge. En die foutmarge kan je berekenen. We doen dat met een
formule (de steekproefformule) waarvoor er ook een rekentooltje bestaat (www.rcompany.nl/rekenhulp). In de rekenhulp kun je invullen hoe groot de populaties is en hoeveel enquêtes je hebt afgenomen. Daarna rekent de software uit hoe groot de foutmarge is. Voorbeeld: als een bedrijf in totaal 2000 klanten heeft (populatie=2000) en je enquêteert er 150. Dan is je foutmarge 7,7%.
In je conclusie schrijf je dan:  Uit een enquête onder 150 klanten is gekomen dat 75% van deelnemers de kroepoek niet vers vindt. De foutmarge is berekend en bedraagt 7,7%. Dit betekent dat in de hele populatie van klanten tussen de 77,5% en 82,7% de kroepoek niet vers vindt. (Je foutmarge = 7,7%. De schatting kan dus maximaal 7,7% te hoog zijn of 7,7% te laag. Dus in de populatie is  ergens tussen (75%-7,7%) en (75%+7,7%) van mening dat de kroepoek niet vers is).

[Om verwarring te zaaien gebruiken onderzoekers ook wel het woord nauwkeurigheid (aangegeven met de letter e) maar ze bedoelen dan foutmarge].

Hoe meer mensen meedoen aan de enquête des te kleiner wordt de foutmarge. Als je 2000 klanten hebt en iedereen doet mee, dan is de uitkomst van het onderzoek heel erg nauwkeurig. De foutmarge is dan zelfs 0%.

Ook interessant naast dit artikel : http://onderzoekscoaching.nl/cms/een-steekproef-trekken-die-representatief-is/

The Research Company BV is een full-service onderzoeksbureau dat u kunt inschakelen voor onderzoekswerkzaamheden. De educatieve afdeling van Research Company deelt kennis en ervaring met studenten. Zij profiteren van de duidelijke artikelen over onderzoekstheorie, methoden en technieken en gratis hulpmiddelen zoals de gratis software voor online enquêteren en Rekenhulp om steekproefomvang, nauwkeurigheid en betrouwbaarheid te berekenen.

(Er is veel zorg besteed aan deze uitleg. Het is begrijpelijk geschreven met duidelijk voorbeelden. Maandelijks lezen 4000 HBO (en WO) studenten een of meer van de artikelen van Research Company. Als je geholpen bent met dit artikel dan kun je andere studenten ook een beetje helpen door het artikel te delen in je netwerk).