KORTE EN DUIDELIJKE TIPS VOOR ONDERZOEKSOPDRACHTEN EN -TENTAMENSTOF (HBO/MBO+).
BRANCHEONDERZOEK
De term brancheonderzoek slaat op het verzamelen van gegevens die te maken hebben met een branche of bepaald soort bedrijf. Wanneer je de verkoopresultaten van een bedrijf wilt bevorderen heb je belangstelling naar gegevens over andere bedrijven die hetzelfde product of dezelfde dienst leveren. Je wilt ook meer weten over de markt die deze producten of diensten afneemt.
Ik krijg soms vragen om advies bij brancheonderzoek. In de meeste gevallen gaat het om de eerste stap: HOE BEGIN JE? Dan blijkt eigenlijk altijd dat de onderzoeker veel te veel wil onderzoeken. Of eigenlijk moet ik zeggen: de opdracht is veel te groot. Dat kan dus ook komen doordat de opdrachtgever teveel wil weten voor een enkel onderzoek. (En dat de onderzoeker vergeet om NEE te zeggen).
Tip 1: Maak keuzes! Hak alles wat je wilt onderzoeken in stukjes en bespreek met opdrachtgever welke onderwerpen het belangrijkste zijn. Laat je opdrachtgever dus gelijk weten dat je ‘kijkt hoever je komt’ en dat NIET ALLES HAALBAAR IS.
Ik kreeg bijvoorbeeld de volgende vraag van een onderzoeker: “Ik moet brancheonderzoek doen naar de wet en regelgeving en controles en boetes in de branche van levering van horeca apparatuur (groothandel)”. Weet u waar ik hierover informatie kan vinden?
Dat is een hele bibliotheek! Want het zijn wel 10 onderwerpen. En dat is veel teveel.
– Wet en regelgeving in het algemeen voor levering van apparatuur
– Wetten en regels voor de groothandel
– Bijzondere wetten en regels m.b.t. horecaapparatuur.
– Welke horeca apparatuur? Er zijn ovens, wasmachines, afzuigers, voedselmachines, warmhouders etc. etc….
– Wil je ALLE wetten en regels weten? Of alleen waar boetes op staan? Alleen voor NEderland of levert het bedrijf ook aan het buitenland waar weer andere regels gelden?
– Wil je wetboeken of wil je weten waar ze bij de controle op letten?
– Wil je weten hoe vaak ze controleren en welke instanties dat doen?
– Welke boetes? Voor overtreding van veiligheidsregels? Verpakking/ opslag/ vervoer?
– Regels en boetes m.b.t. aansluiting van de apparatuur?
Welke wil je? Maak een keus! Je moet beseffen dat elke vraag die je stelt een week of twee, drie werk inhoudt. Zoeken van informatie , bellen, praten met experts, lezen van documenten en rapporteren. De opdrachtgever weet dat meestal niet en denkt dat je alles wel snel kunt vinden….. Als je er dit lijstje van maakt kan je duidelijk maken dat je niet alles KUNT onderzoeken.
Hoe het ook loopt: Bij brancheonderzoek vind je meestal heel veel informatie. Deze informatie moet overzichtelijk worden gepresenteerd.
Een veel gebruikte presentatievorm is de SWOT-matrix. Dit is een bedrijfskundig model dat gebruik maakt van 4 vakken (kwadranten). Elk vak staat voor bepaalde informatie. Als je de informatie in de vier vakken bij elkaar ziet staan begrijp je vaak de positie van het bedrijf beter en heb je ook een beter idee welke adviezen je onderzoek oplevert.SWOT(Strengths)(Weaknesses)(Oppertunities)(Threats) Sterktepunten, Kansen, Zwaktepunten, Bedreigingen
Bij STERKTEPUNTEN: Moet ingevuld worden waar de onderneming goed in is. Wat kan het bedrijf goed?
Bij ZWAKTEPUNTEN: Moet ingevuld worden waar het bedrijf niet goed in is.
Bij KANSEN: Wordt ingevuld wat er in de omgeving van het bedrijf aan kansen liggen.
Bij BEDREIGINGEN: Wordt ingevuld wat er in de omgeving van het bedrijf aan bedreigingen liggen.
Voorbeeld: Onderstaande matrix zou ingevuld kunnen zijn naar aanleiding van een brancheonderzoek
Naast het SWOT-model zijn er nog twee modellen die veel gebruikt worden om de positie van een onderneming in kaart te brengen:
Als je het Vijfkrachtenmodel (Porter) gebruikt, dan verzamel je gegevens over de onderwerpen: De macht van leveranciers; de macht van afnemers; de aanwezigheid van substituten (vervangers) en complementaire (aanvullende) producten; dreiging van nieuwe concurrenten; de huidige concurrentie.
Als je het DESTEP-model gebruikt, dan verzamel je gegevens over de onderwerpen: Demografische factoren, Ecologische factoren, Sociale factoren, Technologische factoren, Economische factoren en Politieke factoren
Om het juiste model te kiezen kan je eerst wat gegevens gaan verzamelen. Zoek zowel gegevens binnen het bedrijf (intern) als buiten het bedrijf (externe gegevens). Meestal blijkt dan al snel dat een van de modellen het beste aansluit op de gegevens die je hebt gevonden.
Tot slot: Welk model je het beste kunt gebruiken kun je af laten hangen van je gegevens. Dat klink niet logisch maar toch is dit in de praktijk vaak het geval. Je vindt namelijk vaak andere informatie dan waar je naar opzoek was. En dan kom je erachter dat de gegevens die je in een SWOT had willen presenteren toch beter passen in het DESTEP-model of PORTER.
The Research Company BV is een full-service onderzoeksbureau dat u kunt inschakelen voor onderzoekswerkzaamheden. De educatieve afdeling van Research Company deelt kennis en ervaring met studenten. Zij profiteren van de duidelijke artikelen over onderzoekstheorie, methoden en technieken en gratis hulpmiddelen zoals de gratis software voor online enquêteren en Rekenhulp om steekproefomvang, nauwkeurigheid en betrouwbaarheid te berekenen.
(Er is veel zorg besteed aan deze uitleg. Het is begrijpelijk geschreven met duidelijk voorbeelden. Maandelijks lezen 4000 HBO (en WO) studenten een of meer van de artikelen van Research Company. Als je geholpen bent met dit artikel dan kun je andere studenten ook een beetje helpen door het artikel te delen in je netwerk).