KORTE EN DUIDELIJKE TIPS VOOR ONDERZOEKSOPDRACHTEN EN -TENTAMENSTOF (HBO/MBO+).

Een onderzoek doen als stageopdracht

In dit artikel worden tips gegeven voor studenten die tijdens hun stage een onderzoek moeten uitvoeren.
Tip vooraf. Een onderwerp vinden dat bij je past. Het bedenken van een onderwerp. Bespreking met de opdrachtgever. Bespreking op school. Onderhandelingstechnieken. Afspraken maken over de voorwaarden.

Tip vooraf. In het kader van je opleiding ga je onderzoek doen voor een bedrijf. Het is vaak moeilijk om een geschikt onderwerp te vinden. Besef dat je opdrachtgever zelf ook niet weet hoe je onderzoek moet doen. Omdat jij het ook nog niet weet kan je in een vaag, tijdrovende discussie belanden met de opdrachtgever en met je opleiding…. Gelukkig heb je dit artikel gevonden…

Stap 1: Een onderwerp dat bij je past.

Een goed onderzoeksonderwerp is uitvoerbaar en voor beide partijen duidelijk. Hier start je eerste uitdaging: Voor duidelijke afspraken moeten beide partijen weten wat ze willen! Maar vaak zitten er twee mensen aan tafel die beiden geen idee hebben van onderzoek… Het is dus niet handig om je contactpersoon alles te laten verzinnen. Je krijgt dan een opdracht die niet bij je past OF een opdracht die niet haalbaar is OF een opdracht die veel te vaag is. Oplossing: Eigen initiatief. Stel een paar weken voor je stage aan jezelf de belangrijke vraag: “Welk soort onderzoek wil ik zelf het liefst voor het bedrijf gaan doen?”

Dat helpt voor een aantal studenten nog niet. Vooral als ze eigenlijk helemaal geen zin hebben om onderzoek te doen….  Maar het moet dus hier nog een paar tips om een onderwerp te bedenken:

1. Stel de vraag “Wat wil ik later voor werk gaan doen?” Bedenk dat je na je opleiding moet solliciteren en dat jouw CV het dan moet opnemen tegen nog 100 kandidaten… Onderzoekservaring in een onderwerp staat goed op je CV (Je hebt iets wat concurrenten niet hebben…). Voorbeelden: Als je na je studie leiding wilt gaan geven aan personeel zorg dan dat je onderzoek daarmee te maken heeft. (bijv.: Onderzoek naar werkomstandigheden, Onderzoek naar beloningsstructuur; Personeels-motivatie; Leiderschapsstijlen). Wil je later administratief werk gaan doen? (Wat kan er ABC BV verbeterd worden aan de administratieve werkzaamheden; Workflowonderzoek; Procedure-vereenvoudiging) Wil je later iets gaan doen in verkoop? (Wat kan er verbeterd worden aan de verkoopstrategie van ABC BV; Upselling strategie van ABC BV; Crossselling strategie voor ABC BV; Coldcanvassing als verkoopstrategie voor ABC BV)

2. “Welke manier van onderzoek ligt je het beste?”. Wil je zoveel mogelijk achter je bureau blijven zittenen? Kies dan voor een klanttevredenheid- of medewerkertevredenheidonderzoek op basis van enquêtes. (Op welke wijze kan ABC BV de klanttevredenheid verbeteren?). Hou je meer van persoonlijke contact? Kies dan voor onderzoek waar je klanten mag interviewen (In hoeverre sluit het logo van ABC BV aan bij het imago dat ABC heeft bij klanten? Hoe komen klanten tot hun aankoopbeslissing?). Lijkt het je wat om observatief onderzoek te doen (bijvoorbeeld undercover). Dan kun je bijvoorbeeld onderzoek doen naar de kwaliteit van de service door je voor te doen als klant en te beschrijven hoe je wordt behandeld. “Onderzoek naar de customer-journey bij ABC BV).

Stap 2. Samen met de opdrachtgever om tafel.

Tip vooraf: Hou er rekening mee dat je opdrachtgever waarschijnlijk geen idee heeft hoeveel werk het is om een goed onderzoek te doen. Als jij het ook niet weet of je schat het verkeerd in kom je in de problemen! Onderschat niet hoeveel tijd het kost: je opleiding wil ook nog van alles weten en gerapporteerd hebben en dat komt dus nog bovenop je onderzoekswerk! Vertel dus aan het begin van het gesprek dat een onderzoeksopdracht veel werk is. Dat je de ideeen van de opdrachtgever dus altijd eerst met school moet bespreken om goedkeuring te krijgen. Ga dus niet zomaar akkoord.

Als je in gesprek komt met de opdrachtgever kun je het beste eerst luisteren naar zijn wensen en ideeën. Ook al is het niet allemaal te realiseren. Zeg niet gelijk Nee, maar zeg ook niet op alles ‘Ja’. En wek ook niet de indruk, door steeds instemmend te knikken,  dat alles wat de opdrachtgever zegt ook gedaan wordt. (Bedenk: Als je zwijgt, dan stem je toe en dan moet je het ook waarmaken…)

Voorbeeld: Peter bedankte bij aanvang voor het gesprek en legde uit dat hij niets definitief kon toezeggen als het nog niet met de opleiding is besproken. Hij gaf tijdens het gesprek aan dat hij de gespreksnotities zou betrekken in het voorstel maar dat hij de mogelijkheden eerst moest bespreken. Toen hij merkte dat zijn opdrachtgever een heel uitgebreid onderzoek wilde heeft hij een paar keer gezegd… ‘ik ga kijken of dat in het onderzoeksplan past’ …. ‘Ik zal advies vragen aan school’… Uiteindelijk werd niet alles goedgekeurd door de school en werd het onderzoek kleiner van omvang.

Voorbeeld: Jasmin had een paar eigen ideeen voor het onderzoek. Ze heeft die gelijk aan het begin van het gesprek genoemd. Ze heeft gevraagd of het goed was dat ze haar onderzoeksvoorstel zou baseren op haar ideeen. De opdrachtgever had ook ideeen. Ze heeft na wat puzzelen een onderwerp gevonden waarin een deel van haar eigen ideeen en die van de opdrachtgever terugkwamen. Het was belangrijk dat ze al gelijk had gezegd welke eigen ideeen ze had.

Stap 3. Gesprek op school.

De opleiding stelt bepaalde eisen aan de opdracht. Het gaat er ook nu om dat je ervoor zorgt dat ook jouw wensen worden meegenomen.Sommige scholen volgen liever de wensen van de opdrachtgever dan van de student. Maar als je je stagecoach van school duidelijk maakt dat de opdrachtgever wel openstaat voor jouw ideeën dan zijn er meestal geen bezwaren.

Stap 4. Als je niet blij bent met de ideeen van de opdrachtgever…

Het is lastig wanneer je opdrachtgever met een onderwerp komt dat jij niet leuk vindt. Hiervoor zijn een paar onderhandelinsgtechnieken:

Gesprekstactiek 1:  ‘Er een lichte draai aan geven’:  Verdraai de wensen van de opdrachtgever een beetje in je eigen richting. Voorbeeld 1: Jouw opdrachtgever heeft het over ‘onderzoek naar verbetering van de verkoop door enquêtes onder potentiële klanten’ maar jij wil liever persoonlijk contact met klanten/interviews doen. Stel je opdrachtgever voor om onderzoek te doen hoe er meer omzet gehaald kan worden uit bestaande klanten. Je hebt dan een goede reden om interviews te houden onder klanten in plaats van enquêtes onder potentiële klanten. Voorbeeld 2: Jouw opdrachtgever wil dat er gekeken wordt naar verbetering van de website (bureauonderzoek). Jij wilt liever actief zijn / mysteryshopping bijvoorbeeld…. Stel voor om onderzoek te doen naar de gebruiksvriendelijkheid van de website door je op verschillende manieren voor te doen als klant. Bezoek als undervcover-klant de website, mail diverse vragen (inclusief klantenservice) en zorg dat jouw onderzoek een aantal adviezen oplevert over de informatie op de website en de services via de website.

Gesprekstactiek 2: Als het niet mogelijk is om je eigen wensen uit te voeren stap dan over op een andere strategie. Zorg ervoor dat er niets bijkomt! Allerlei bijkomende onderzoeksvragen moet je afslaan (‘helaas geen tijd voor’, ‘moeilijk in te passen’, ‘echt niet mogelijk’). Als de opdrachtgever beslist een bepaalde (vervelende) opdracht wil toevoegen kan je zeggen dat je het ‘voorwerk’ zal doen. Dat betekent dat je zegt dat je het niet helemaal zal doen maar dat je zal kijken of je ‘voorbereidend’ werk kan doen voor een ander (een volgende student). Misschien niet aardig voor je opvolger maar die weet er misschien een ‘draai’ aan te geven (zie voorgaande tips).

Stap 5. Afspraken maken over .

Als je er met opdrachtgever uit bent welk onderzoek je gaat doen moet je goed kijken naar de voorwaarden. Je moet voldoende tijd krijgen om het onderzoek te doen. Durf te vragen om een dagdeel per week voor het onderzoek en kijk of je vrij kan krijgen om de vragenlijsten af te nemen.   Ook als de opdrachtgever weigert om (extra) tijd te geven is het belangrijk dat je erover begint.
Opdrachtgevers denken bijvoorbeeld dat studenten alles voor niets kunnen krijgen. Als je duidelijk maakt hoeveel werk je moet doen aan het onderzoek dan kan je later ook meer begrip verwachten van de opdrachtgever als je in tijdnood komt.

Bespreek dus zaken als: Mag je enquêtes laten drukken? Mag je ze versturen (porti)? Mag je ze laten verwerken/ scannen? Krijg je (minstens!) een middag per week de tijd voor je onderzoek?

 

The Research Company BV is een full-service onderzoeksbureau dat u kunt inschakelen voor onderzoekswerkzaamheden. De educatieve afdeling van Research Company deelt kennis en ervaring met studenten. Zij profiteren van de duidelijke artikelen over onderzoekstheorie, methoden en technieken en gratis hulpmiddelen zoals de gratis software voor online enquêteren en Rekenhulp om steekproefomvang, nauwkeurigheid en betrouwbaarheid te berekenen.

(Er is veel zorg besteed aan deze uitleg. Het is begrijpelijk geschreven met duidelijk voorbeelden. Maandelijks lezen 4000 HBO (en WO) studenten een of meer van de artikelen van Research Company. Als je geholpen bent met dit artikel dan kun je andere studenten ook een beetje helpen door het artikel te delen in je netwerk).